DZIECKO DOTKNIĘTE PROBLEMAMI ROZWOJOWYMI – JAK UZYSKAĆ ORZECZENIE?

ORZECZENIE O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane jest po przeprowadzeniu oceny stanu zdrowia – zostaniesz z dzieckiem zaproszony na posiedzenie składu orzekającego. Dokument ten zawiera między innymi wskazania do konieczności stałego (na co dzień) współudziału opiekuna w procesie leczenia dziecka, jego rehabilitacji i edukacji. Orzeczenie jest decyzją administracyjną. Od negatywnej decyzji możesz się odwołać w terminie 14 dni od jej otrzymania. W przypadku negatywnej decyzji drugiej instancji można odwoływać się do sądu rejonowego, wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych. Druga instancja
w procesie orzekania to wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (to tam kierowane są odwołania od decyzji zespołów powiatowych). Informacje o wojewódzkim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz o powiatowych zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności uzyskasz w ośrodku pomocy społecznej, powiatowym centrum pomocy rodzinie lub starostwie powiatu.

Jeżeli w wyniku postępowania diagnostycznego podejrzenie zaburzenia rozwojowego u Twojego dziecka zostało potwierdzone, to powinno ono zostać jak najszybciej objęte opieką terapeutyczną/ rehabilitacyjną/edukacyjną. Na taką pomoc składają się świadczenia zdrowotne, edukacyjne (dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz świadczenia pomocy społecznej. Sam również powinieneś rozpocząć działania interwencyjne, które są w zakresie Twoich umiejętności i możliwości.

Dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, w wieku przedszkolnym i szkolnym (na wszystkich etapach nauki) mają prawo do otrzymania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, co oznacza stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod edukacyjnych. O wydanie takiego orzeczenia wnioskują rodzice w PPP zgodnie z miejscem zamieszkania. Na podstawie opinii przedszkole lub szkoła dostosowują warunki i formy nauczania do potrzeb dziecka określonych w orzeczeniu jako zalecenia. Opinie o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży są wydawane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne wskazane przez kuratora oświaty.

Prawo oświatowe gwarantuje dzieciom i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi możliwość uczęszczania do wszystkich typów przedszkoli i szkół ogólnodostępnych (masowych), integracyjnych lub z oddziałami integracyjnymi. W przypadku dzieci np. dotkniętych autyzmem najbardziej sprawdza się kształcenie specjalne w szkołach i placówkach specjalnych lub z oddziałami specjalnymi przygotowanymi do pracy z takimi osobami.

CO ZROBIĆ ABY OTRZYMAĆ ORZECZENIE?

Jeżeli chcesz korzystać z uprawnień i świadczeń przysługujących osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom, Twoje dziecko powinno mieć orzeczenie o niepełnosprawności (dla dzieci do 16 roku życia), a gdy będzie starsze – orzeczenie o lekkim, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności (dla osób powyżej 16 roku życia). Opinie takie są wydawane na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela prawnego, w tym również rodzica, na określony czas, zazwyczaj na 2–3 lata (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności może być wydane bezterminowo, co raczej zdarza się rzadko w przypadku małych dzieci). Dokumenty te są wydawane przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (w miastach na prawach powiatu są to miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności).

Aby otrzymać orzeczenie, powinieneś:

złożyć do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wypełniony wniosek o wydanie orzeczenia; druk wniosku i zaświadczenia lekarskiego możesz otrzymać w siedzibie zespołu orzekającego.

dołączyć do wniosku zaświadczenie lekarskie na określonym druku, wypełnione przez lekarza, pod opieką którego znajduje się Twoje dziecko (wskazane jest, aby w przypadku osoby z autyzmem lub innymi całościowymi zaburzeniami rozwojowymi był to lekarz psychiatra);

dołączyć do wniosku kserokopie dokumentacji medycznej, wyników badań, konsultacji, opinie psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne, fizjoterapeuty (wszelkie dokumenty świadczące o stanie zdrowia Twojego dziecka).

Twoje dziecko może skorzystać ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, jeżeli odprowadzane są składki zdrowotne za dziecko (powinno być ono zgłoszone do ubezpieczenia). Informacje o tym, które poradnie zawarły kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia możesz uzyskać, dzwoniąc do działu kontraktowania świadczeń w wydziale świadczeń opieki zdrowotnej oddziału wojewódzkiego NFZ.

OPINIA O WCZESNYM WSPOMAGANIU ROZWOJU

Wsparcie w ramach wczesnego wspomagania rozwoju organizowane jest dla małych dzieci (od urodzenia do momentu pójścia do szkoły, zazwyczaj do 6 roku życia) i ma na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Wczesne wspomaganie może być organizowane w przedszkolu, w szkole podstawowej, w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, w publicznej i niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. Jednak nie wszystkie wymienione wyżej placówki mogą udzielić tego rodzaju pomocy, bowiem nie zawsze mają możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (przykładowo nie dysponują środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do prowadzenia wczesnego wspomagania).

Przede wszystkim postaraj się dotrzeć do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej w swoim mieście lub powiecie. Tam możesz dowiedzieć się o placówkach oświatowych, które prowadzą wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Informacje te powinny znajdować się także w wydziale edukacji (oświaty) urzędu miasta lub urzędu gminy oraz w odpowiednim wydziale w starostwie powiatu.

KTO WYDAJE OPINIE I ORZECZENIA?

Tylko poradnie psychologiczno-pedagogiczne (PPP) wydają dokumenty mające moc formalno-prawną, czyli opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju oraz orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, niezbędne w przedszkolach i szkołach. Jeśli więc diagnozowałeś swoje dziecko w innej placówce niż poradnia, powinieneś zgłosić się do PPP (zgodnie z miejscem zamieszkania) z wnioskiem o wydanie właściwej opinii lub orzeczenia. Poradnia z pewnością uwzględni posiadane już przez Ciebie opinie (zwłaszcza jeśli pochodzą one ze specjalistycznej placówki, znanej z doświadczonej kadry diagnostycznej), ale może również podjąć niezależną procedurę orzecznictwa. Od decyzji PPP możesz się odwołać. Poradnie udzielają również pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i ich rodzinom. Do zadań PPP należy między innymi terapia zaburzeń rozwojowych, diagnozowanie najbardziej zaburzonych sfer rozwojowych, możliwości oraz mocnych stron dziecka. Poradnie wydają też opinie w sprawach dotyczących odroczenia rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego, dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych dziecka, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. Z pomocy oferowanej przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne skorzystasz nieodpłatnie.

Opracowano na podstawie:

Autyzm. Apteczka pierwszej pomocy.” B. Blok, Z. Brzeska, M. Marszałek, Gdańsk 2013